Çeklerin bira kültürü hakkında bilinmeyenler

wikipedia’ya göre dünyada kişi başına en çok bira tüketilen ülke çek cumhuriyeti:http://en.wikipedia.org/…eer_consumption_per_capita
guinness rekorlar kitabı da bu bilgiyi onaylıyor.

rusların vodka is russian diye bir sloganları var. yani bu basit pazarlama sloganında diyorlar ki, isveç’in^* ve polonya’nın^* votkası var, ama, isveç’in ve polonya’nın votka kültürü yok… (bkz:#6107081)

benzer bir mantığı çek cumhuriyeti için kurabiliriz. bira belki çek icadı değil, ancak bira kültürünün zirve yaptığı yerlerden biri çek cumhuriyeti. (bence zirvesi. ama irlandaya iyi çalışmadım, ordan soru gelirse sıçarım)

– pilsen zaten çek şehri, pilsen biraların adı da buradan geliyor. budweiser ise aslında bir çek birası olan budvardan arak, onun adı da çek şehri budejoviceden geliyor . (bkz: #1247246)

– çek cumhuriyetinde her köşebaşı bar. her mahallede 24 saat açık ve içki satan, leş de olsa, bir bar var.

– mahalle barlarından, kiloile bira alınabiliyor. yani, misal bir küçük çek kasabasında, yanınıza 4 tane coca cola şişesi alıp bara gidin, doldurtun, evinize dönün, evde için. (pragda turistik barlara, elde pet şişelerle gidecek safların olmadığını varsayıyorum.)

– bira çok çok ucuz. en ciks barlarda dahi 30 kron (yaklaşık 2 ytl). bakkaldan alırsanız, 10 şişesi (gambrinus) 99 kron (7-8 ytl)

– bir çok yerde pivovarlar var. pivovar brewery demek, yani bira üretilen yer. bu yerlerde hala bira üretimi yapılıyor. (ancak modern araçlarla. yine de, bira üretilen eski mekanizmaları, atmosfer yaratsın diye kaldırmamışlar.) gittiğinizde restoranın geleneksel birasını içebiliyorsunuz. misal u medvídkù. (1466 yılında kurulmuş… hala aynı mekan)http://www.umedvidku.cz/

– bu pivovarlar’da egzotik biralar içebilirsiniz. birçoğunda özel bira menüsü var. dondurmalı bira gibi şova yönelik denemeleri geçersek, %20lere kadar çeşitli alkol seviyelerinde, 8-10-12-13 gibi ısılarda pişirilmiş değişik bira kombinasyonları deneyebilirsiniz.

– bu bira evleri dışında, normal barlarda da bira söylerken önce light/normal (alkol) 10/12 (kaç derecede üretilmiş) gibi parametreleri veriyorsunuz. (kimse bu kadar uğraşmıyor tabi. siz pivodeyin, bir kez desitku? diye sorarlar, sonra siz anlamaz gözlerle bakınca normal bira getirirler.)

– ancak desitku kelimesini bilin.. özel, sırf bira için uydurulmuş bir kelime bu. (deset çekçe 10 demek. desitku ise onluk gibisinden bir anlama gelip, 10 derecede pişmiş bira oluyor. -bildiğin normal bira-) 12 derecelikten isterseniz de “dvanatska” diyin.

– hemen hemen her şehir veya kasabanın kendi yerel birası vardır.

– çok ama çok fazla ünlü ve güzel çek birası vardır, hepsinin tadı kendine hastır ve seçim şansınız çoktur. bence en güzeli, en basit ve ucuz olanı: gambrinus. staropramen de meşhur ve güzeldir.

– hint keneviri karıştırılıp yapılan çek biraları var. ancak ilginçtir, satışı çek cumhuriyetinde yasak, polonya’dan alınabiliyor.

– çekler birayı mahzen/kiler sıcaklığında içerler, yani 6-10 derece arası, bu da bize göre biraz sıcak kalıyor.

– bu çeklere has değil aslında, birçok doğu avrupa ülkesinde var ama: her yerde bira satılır.mcdonalds menülerinden sinema fuayelerine kadar.

– bu da biraya has değil ama: sokakta, parkta bira içmek normaldir. öğlen yemeklerinde birçok insan bira içer.

– bu ülkede normal bira %4 alkollüdür. svetly yazar üstünde (light, yani hafif demek)

– türkiyede efes içtikten sonra çek biraları tatlı gelir.

– bizdeki bira kültürü, anadolu yemek kültürünün ve rakı sofralarının zenginliğinin etkisiyle, mezeli – yiyecekli bir bira kültürüdür. sofra donatmasak da, illa bir çerez, bir patates kızartma, bir dolapta durmaktan kurumuş yeşil zeytin isteriz. (bu sonuncusunu birşey bulamayınca zorunluluktan denemiştim, süper olmuştu, sanırım tuzlu ve küçük herşey iyi gidiyor birayla). çeklerde ise, genellikle böyle birşey yok. bazı restoranların menüsünde “bira aperatifleri” gibi bir kısım olsa da, çoğunluk yenmiyor birşey. ama bira ile yapılmış yemekler var.

– ruslarda vodka ritüelleri vardır, biri ayağa kalkar konuşmaya başlarsa herkes kalkar dinlemek zorundadır. (hatta bundan kaçmanın tek yolu tuvalete gitmekmiş, çünkü tuvalete giden bir daha gruba kabul edilmezmiş). çeklerde böyle bira ritüelleri yok.

– çekçe bir kaç bira deyimi yazarsak (çek arkadaşlarına sempatiklik yapmak isteyenler için). “pivo dyela hezka tyela” – “bira vücudu güzelleştirir”. “pivni mozol” – “bira göbeği”. “kde se pivo vari, tam se dobre dari” – “bira üretilen yerde hayat güzeldir” .

– (bkz: in pivo taky)