Remzi GökdağAntik kentleri, safarileri, okyanus sahilleri, kültür ve lezzetleriyle Sri Lanka uzun zamandır bize sesleniyordu. Bu çağrıya geçenlerde cevap verme imkanımız oldu. Nispeten keşfedilmemiş bu cennet, gezginleri bekliyor.
Sri Lanka’da gezisinden notlar…
13. yüzyıl kâşifi Marco Polo, Sri Lanka için “dünya üzerinde kendi boyutundaki en güzel ada” demiş. Yüzyıllar önce bu adayı keşfeden Arap denizciler de ona “güzel tesadüf” anlamına gelen “Serendib” adını vermişler.
Bir dizi tesadüfün kesişmesiyle geçenlerde Sri Lanka’yla tanıştık. Tropik bir adanın sunabileceği her şeye sahip Sri Lanka’da dokuz gün geçirdik. Pırıl pırıl kumsallarında, antik saraylarında güneşin doğuşunu izledik. Safir mavisi dalgalarıyla boğuştuk. Çay tarlaları arasında yürüyüp, leoparların izini sürdük. Tapınakların en kutsal alanlarında gezindik. Karanlık mağaraların ucunda gizemli ışığı gördük. Şelalelerin serin sularında yorgunluğumuzu giderdik… Bir geziden daha fazla ne beklenebilir…
Sri Lanka seyahatini aslında üç yıl önce planlamıştık. Hesaba katamadığımız bazı olaylar bu planı uygulamamıza uzun süre imkân vermedi. Geçenlerde, yine hiç hesapta olmayan bir anda Sri Lanka’ya gitmeye karar verdik. Her şey birkaç saat içinde gelişti. Olur mu olmaz mı diye düşünürken kendimizi uçak biletlerini aldığımız sayfada bulduk. Tesadüfler peşimizi bırakmıyordu…
26 Kasım’da başlayan yolculuğumuz 5 Aralık 2022’de sona erdi. Sri Lanka bugüne dek gördüğüm en ayrıcalıklı yerlerden biriydi. Doğası, kültürü ve insanlarıyla kelimenin tam anlamıyla büyüleyiciydi. Geziden geriye, keşfetmekten keyif aldığımız güzel bir ülke ve onun unutulmaz hatıraları kaldı. Sri Lanka’nın sürprizlerine doyamadık, Hint okyanusunda karşılaştığımız bu tesadüfün değerini eve döndüğümüzde daha iyi anladık. Bu seyahatin tadını hala unutmadık.
Beklenen fırsat geldiğinde durmayın!
Sri Lanka planlarını yaptığımız 2019 baharında bu ada seyahat rotalarının gözdesiydi. O günlerde hiç hesapta olmayan bazı üzücü gelişmeler yaşandı. Önce ülkeyi derinden sarsan bir dizi terör eylemi gerşekleşti. Paskalya saldırılarından sonra Sri Lanka’nın kaderi bir anda değişti. Turistlerin akın ettiği ada bir anda dünyayla bağını kopardı. Hemen ardından pandemi süreci başladı. Uçuşlar yasaklandı, sert önlemlerin alındığı salgınla mücadele dönemi başladı. Aradan tam üç yıl geçti. Sri Lanka’yı unutmamıştık fakat Covid-19 önlemleri kalkmadan ülkeyi rahat dolaşamayacağımızı da biliyorduk. Beklediğimiz fırsatı kasım ayının sonunda yakaladık ancak Sri Lanka’yı keşfetmek için süremiz kısıtlıydı. Zamanı en verimli şekilde kullanmamız gerekiyordu. Normal şartlarda iki haftaya sığacak rotamızı, zaman darlığı nedeniyle sıkıştırmak zorunda kaldık. Görmek istediğimiz yerleri listeleyip yola koyulduk.
Unutulmaz manzaralarıyla Sri Lanka
9 günlük gezimizde görmeyi planladığımız her yeri gördük. Tarihin büyüsüne kapılıp başka zamanlara yolculuk ettik. Adanın merkezindeki Kültür Üçgeni‘ni keşfederken, geçmiş krallıkların izlerini sürdük. Sigiriya’da kesintisiz devam eden ormanın ortasında yükselen dev bir kayada güneşi doğurduk. Tepedeki esrarengiz sarayın kalıntılarında dolaştık. Ülkenin en kutsal tapınağında gerçekleşen dini seremoniye tanık olduk. Safariye çıkıp leoparın izini sürdük, kendisiyle karşılaşamasak da sürüngen ve filleri uzun uzun seyrettik. Önce şoförümüz olan, sonra bize rehberlik eden, gezinin sonunda yakın bir akrabamız kadar sevdiğimiz güzel insan Vishwa ile tanıştık. Köriye doyduk, acıdan gözümüzden yaş geldiği anlar oldu ama her fırsatta tekrar yemekten kendimizi alamadık. Yemekleri, tıpkı onlar gibi ellerimizle yedik. Ayurveda masajını dünyaya armağan eden insanların ellerinde huzuru bulduk. Hindistan cevizi ağaçlarının gölgesinde okyanusu seyrettik, dalgalarıyla boğuşup sahildeki köpeklerle dost olduk. Ünlü mavi trenle yeşil cennetin yamaçlarında yavaşça yol aldık. Acıktığımızda lezzetli deniz ürünlerinin tadına vardık. Sokak sanatçılarından alışveriş yaptık, tuk tukçularla macera yaşadık, ev yapımı dondurmanın tadına vardık…
Tapınaklarla korunan, vahşi yaşamla kutsanmış, plajlarıyla serinleten Sri Lanka, dost canlısı yüzleri ve büyüleyici kültürüyle kalbimize taht kurdu. Gördüklerimiz, tattıklarımız, hissettiklerimiz uzun süre peşimizi bırakmadı.
Sri Lanka’ya ilk kez gidiyorsanız…
Uçağa bineceğimiz son güne kadar ülkedeki gelişmeleri uluslararası haber kanallarından takip ettik. Günlük hayat herhangi bir uyarı yapılmadan her an değişebiliyor, yazacağım notlar birkaç hafta içinde geçersiz kalabilir.
Aralık 2022 itibariyle Sri Lanka bir kez daha turistleri ağırlamaya hazır olduğunu söyleyebilirim. Geçmişte yaşanan terör olayları, bombalamalar ve ardından gelen pandemi sürecinde turizmden ağır hasar alan ülke yaralarını kapatmaya çalışsa da siyasi gerginlikler bu süreci yavaşlatıyor. Partilerin başarısızlıkları halkın canını bezdirmiş. Enflasyon her ay rekor kırıyor, halk siyasilerin başarısızlığından yaka silkiyor.
Devalüasyon nedeniyle fiyatlar sürekli artıyor. Bu durum halkı perişan etmiş fakat ülkeye dolarla gelen turistler pek şikayetçi değil. Dolar kurundaki rekor artış, fiyatlara dengeli yansımıyor ve beş ay öncesine oranla turistler daha az döviz harcayarak daha çok seyahat edebiliyor. Süpermarketlerdeki ürünlerin fiyatları her geçen gün artsa da raflar dolu. Yol kenarındaki tezgahlarda çok sayıda taze meyve ve sebze bulunuyor. İthal ürünler az ve olanlar da pahalı.
Ülke genelinde her gün 1-1,5 saat süren planlı elektrik kesintileri uygulanıyor. Büyük otel zincirleri jeneratörlerle durumu atlatsa da küçük butik oteller ve misafirhaneler kesintiler sırasında karanlığa mahkûm kalıyor.
Gelmeden önce çok duyduğumuz yakıt kuyruklarını gezi boyunca görmedik ama sınırlı petrol tedariğinden bahsediliyor. Tuk tuk, otobüs ve tren seferleri aralıksız sürüyor.
Ekonomik kriz ilaç sıkıntısına neden olmuş ancak reçetesiz satılan standart ilaçlarda sorun.
Çoğu ülke Sri Lanka’ya seyahat edilmesine karşı seyahat tavsiyelerini kaldırdı. Gitmeden önce ülkedeki durum hakkında güncel bilgileri edinmenizde fayda var.
Uzun lafın kısası Sri Lanka’ya seyahat etmeden önce araştırmanızı yapın. Ani sokağa çıkma yasakları, iller arası seyahat kısıtlamaları ve turistik yerlerin son dakika değişikliklerinden haberdar olun.
Sri Lanka Türk vatandaşlarından vize istiyor mu?
Evet istiyor ama bu sadece E-vize. Başvurunuzu online yapabilir ve birkaç saat içinde sonuç alabilirsiniz.
Ülkenin para birimi Sri Lanka Rupisi (LKR) ve resmi döviz kuru 1 USD Aralık 2022 itibariyle yaklaşık 350-370 LKR’ye denk geliyordu. Ülkeye girişte havaalanında paranızı bozdurun. Döviz kurlarını en iyi alabileceğiniz yer havaalanındaki döviz büroları. Ülke içinde seyahat ederken döviz bozduracak yer bulamayabilirsiniz. Yerel alışverişlerde, müze biletleri ve park girişlerinde döviz kabul edilmiyor. Çok sıkışırsanız Kolombo ve Galle gibi büyük şehirlerdeki ATM’lerden yerel para çekebilirsiniz.
SIM kartlar ve veri paketlerini havaalanından uygun fiyatlara satın alabilirsiniz. Farklı şirketler olmasına karşın fiyatlar hemen hemen eşit. Ülkenin en büyük özel telefon şirketi Dialog.
Her bütçeye uygun çeşitli otel seçenekleri var. Ekonomik oteller 30-50 USD civarında. Genel olarak, otel veya restoranlardaki fiyatlara servis ücreti dahil ama bahşiş her zaman güne renk katmak için bir neden olabilir. Özellikle hizmet sektöründe çalışanlar aldıkları düşük maaşın yanında her zaman sizden bahşiş bekliyor.
Sri Lanka toplumunun çoğunluğu kendini Budist olarak tanımlıyor. Dini aidiyeti seçme ve ifade etme özgürlüğü Sri Lanka anayasası kapsamında güvence altına alınmış. Nüfusun yüzde 70’i Budist, yüzde 12’si Hindu, yüzde 11’i Müslüman, yüzde 7’si Hıristiyan.
Sri Lanka’yı özel araç ve şoförünüzle keşfedin
Sri Lanka’da şehirler arasında toplu taşıma (tren ve otobüs) ile seyahat etmek nispeten kolay olsa da bizim tercihimiz şoförlü araç kiralamak oldu. Anlaştığımız şirket tahminimizden iyi çıktı. Plana katkıları oldu, tavsiyelerini dinleyerek gözden kaçırdığımız pek çok yeri gördük. Sri Lanka’da araba kiralayacaksanız Mango Vacations şirketini rahatlıkla öneririm. Seyahatimiz boyunca bize eşlik eden Vishwa‘nın gezimize kattığı renk yanında profesyonel bilgi ve yönlendirmeleri harikaydı.
Çok fazla bagajınız yoksa ve büyük şehirlerdeyseniz 60-90 dakikanın altındaki yolculuklar için tuk tuk kullanmak da mümkün. Ancak, tuk tuklarla şehirlerarası yollarda seyahat pek güvenli görünmüyor.
Sri Lanka seyahat programı için bir araba kiralayıp kendi başınıza dolaşmak teknik olarak mümkün olsa da yollarda araç kullanmak zor olabilir ve insanlar (özellikle otobüs şoförleri) sizi pişman edebilir. Zaten uygun yerel akreditasyon olmadan uluslararası bir ehliyet kullanarak Sri Lanka’da araç kullanmanıza yasal olarak izin verilmiyor. Bazen işi ehline bırakmak gerekir ve Sri Lanka’da araç kullanmak da bu kurala dahildir.
Sri Lanka’da Güvenlik
Gezi boyunca insanların ne kadar sıcak kanlı ve güler yüzlü olduğunu yaşayarak gördük. Büyük şehirlerde de kırsal alanlarda da insanların bu güler yüzlü tutumu hiç değişmedi. Sohbeti başlatmak için sordukları ilk soru nereden geldiğimizdi. Bu soruyu istisnasız her Sri Lankalıdan duyduk.
Yabancılara karşı şiddet içeren suçlar nadiren meydana gelse de küçük suçların yaygın olduğunu söyleyenler oldu. Özellikle kalabalık bölgelerde kişisel eşyalarınıza dikkat edin. Her yabancı ülkede uygulamanız gereken güvenlik uygulamalarını Sri Lanka’da uygulayın ve gezi sonunda rahat edin. Hava karardıktan sonra sokağa yalnız çıkarken dikkat edin. Her zaman, gittiğiniz ülke neresi olursa olsun kendi güvenliğinizi düşünüp dikkatli olmakta fayda var.
En yaygın dolandırıcılık, tuk tuk sürücüleri tarafından fazla ücretlendirme… Bizim taksicilerin İstanbul’a gelen turistlere uyguladığının benzeri bir durum var. Pazarlık yapıp fiyat belirledikten sonra araca binin. Sizi götürmek istedikleri alışveriş merkezleri ya da değerli taş mağazalarından uzak durun. Israr edebilir ve bir yolunu bulup sizi bir mağazaya sokabilirler. Mağazalarda yapacağınız alışverişlerden elde edecekleri kazanç sizin tuk tuk ücreti olarak ödeyeceğinizden çok daha fazla.
Sri Lanka için 1 hafta yeterli mi?
Sri Lanka yaklaşık 430 km uzunluğunda ve 220 km genişliğinde bir ada ancak kompakt boyutu sizi yanıltmasın. Adayı dolaşmak tahminimizden uzun sürdü. Şehirlerarası yolların çoğu tek şeritli. Zaman zaman hayvan sürüleri yola çıkabiliyor ve trafiğin akışını engelleyebiliyor. Muson yağmurları da yolculukların uzamasında bir başka etken.
Bu durumda adayı gezmek için bir hafta yeterli olabilir mi?
Yanıtı kişiye göre değişir ama bir haftaya Sri Lanka’nın en çok ziyaret edilen yerlerini dahil ederek turunuzu tamamlayabilirsiniz. Biz buna ek olarak iki gün fazla zaman ayırdık ve okyanus kenarındaki sahillerde dinlenerek yorgunluğumuzu giderdik.
Tur sonunda ünlü Kültür Üçgeni‘ndeki tapınakları, UNESCO kültür mirası listesindeki yerleri gördük. Nuwara Eliya’dan Ella’ya giden ikonik mavi trende Budist rahiplerle seyahat ettik. Şelalelerde dinlendik, çay tarlalarında dolaştık. Hindistan cevizi ağaçlarının gölgesinde okyanusun keyfini çıkardık. Zamanımız yetti mi? Evet. Sri Lanka’ya doyduk mu? Hayır.
